وظیفه ترموستات خودرو چیست و چه انواعی دارد؟، بعضی از قطعات موتور خودرو، خیلی ساده هستند؛ اما نقش مهمی را بر عهده دارند. ترموستات خودرو یکی از این قطعات است که وظیفه آن در یک کلام، تنظیم دمای موتور خودرو در محدوده مناسب است. طبیعی است که موتور خودرو حین کار کردن داغ میشود. اگر افزایش دمای موتور از حد مجاز فراتر برود، قطعات آن در معرض آسیب جدی قرار میگیرند.
وظیفه ترموستات خودرو چیست؟
برای جلوگیری از افزایش دمای بیش از حد موتور خودرو، سیستم خنک کننده اختصاصی برای آن در نظر گرفته میشود. سیستم خنک کننده، جریان آب را با دمای کم به دور موتور میچرخاند. به دلیل اختلاف دما بین بدنه موتور و آب، انتقال حرارت رخ میدهد. به این ترتیب دمای موتور در محدوده مجاز کنترل میشود.
معمولا در زمان فعالیت موتور، آب سیستم خنک کننده در حال چرخش به دور آن است. با گذشت مدت زمان کوتاهی، انتقال حرارت باعث میشود که دمای آب نیز افزایش پیدا کند. در چنین شرایطی لازم است که راهی برای خنک کردن آب نیز در نظر گرفته شود. پشت جلو پنجره خودرو، تجهیز مکانیکی به نام رادیاتور نصب میشود. رادیاتور خودرو در واقع نوعی مبدل حرارتی است.
وقتی دمای آب درون سیستم خنک کننده افزایش پیدا میکند، آب به سمت رادیاتور هدایت میشود. رادیاتور از شبکهای از لولهها تشکیل شده است که آب در آنها جریان پیدا میکند. بدنه رادیاتور در تماس مستقیم با هوای آزاد قرار دارد. به این ترتیب گرمای آب به هوای آزاد منتقل میشود. پس از خنک شدن، آب بار دیگر به سمت موتور هدایت میشود.
سوال اساسی این است که سیستم خنک کننده موتور، چگونه متوجه میشود که آب باید به سمت رادیاتور هدایت شود؟ اینجاست که پای ترموستات به میان میآید. ترموستات در مسیر لوله برگشت آب از موتور به رادیاتور تعبیه میشود. به محض رسیدن دمای آب به محدوده تعیین شده برای ترموستات، دستور باز شدن مسیر حرکت آب به سمت رادیاتور را صادر میکند.
انواع ترموستات خودرو
قبل از پرداختن به موضوع علائم خرابی ترموستات خودرو، بد نیست که به یک موضوع مهم دیگر نیز بپردازیم. مکانیزم عملکرد ترموستات در سادهترین و پیشرفتهترین خودروها هیچ تفاوتی با هم ندارند. تنها تفاوت آنها مربوط به شرایط آبوهوایی است.
طبیعی است که در یک اقلیم گرم و خشک، موتور خیلی زودتر داغ میکند. بنابراین برای جلوگیری از آسیب دیدن قطعات موتور، لازم است که آب در دمای کمتری به سمت رادیاتور هدایت شود. ترموستات تابستانی برای این خودروها گزینه مناسبی است. این نوع ترموستات، مسیر انتقال آب به سمت رادیاتور را در دمای 60 درجه سلسیوس باز میکند.
این در حالی است که نوع دیگری از این قطعات با نام ترموستات زمستانی وجود دارند. این تجهیز در دمای 80 تا 90 درجه سلسیوس وارد عمل میشود. معمولا در خودروهایی که در محیطهای سرد و کوهستانی استفاده میشوند، باید بهسراغ ترموستات زمستانی رفت.